Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου – η ταραχώδης ζωή της Ελληνίδας στιχουργού

Καλό μήνα!

Αύγουστος ο πιο όμορφος καλοκαιρινός μήνας! Διπλά όμορφος γιατί πλησιάζουν απειλητικά οι διακοπές και η άδεια μου. Fingers crossed!

Σήμερα μια μικρή αλλαγή στο post.

Καλά μη φαντάζεστε κάτι φοβερό, απλά η σημερινή μου πρόταση είναι μια υπέροχη βιογραφική Ελληνική ταινία που βγήκε στους κινηματογράφους τον περασμένο χειμώνα και έχει τον τίτλο «Ευτυχία».

Η ταινία περιγράφει την ζωή της διάσημης Ελληνίδας στιχουργού/ποιήτριας Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, της πιο σπουδαίας στιχουργού που μπορεί να μη ξέρουμε το πρόσωπο και την ιστορία της οι περισσότεροι (όπως και εγώ) αλλά ξέρουμε σίγουρα πολλά από τα εκατοντάδες τραγούδια της.

Η Ευτυχία γεννημένη στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας με μια ζωή δύσκολη (που ήταν λογικό να γίνει ταινία), μεγάλωσε σε μία αστική οικογένεια, παντρεύτηκε έναν πολύ μεγαλύτερο της άντρα (τον ερμηνεύει ο Παύλος Ορκόπουλος στην ταινία) και έκανε δύο παιδιά. Δυστυχώς μετά την εισβολή των Τούρκων το 1922 ξεριζώθηκε από την πατρίδα της μαζί με την μητέρα της και έφτασε στην Αθήνα.

Ο σκηνοθέτης είναι ο βραβευμένος Αγγελος Φραντζής (Still River, Symptoma) ο οποίος δημιούργησε μια εξαιρετική βιογραφία για μια πονεμένη γυναίκα με μεγάλο ταλέντο και πολύ δύσκολες στιγμές στη ζωή της. Παρουσιάζει μια αυθεντική, «ντόμπρα» προσωπικότητα με πάθη και αδυναμίες όπως οι περισσότεροι μεγάλοι καλλιτέχνες.

Η ταινία δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από παρόμοιες εξαιρετικές ερμηνείες και ταινίες του εξωτερικού. Είναι μια σχεδόν 2ωρη ταινία, με μια δυνατή ανθρώπινη ιστορία, υπέροχα τραγούδια (πασίγνωστα και όλα σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου), υπέροχη επιλογή ηθοποιών που ερμηνεύουν τους βασικούς και μη ρόλους και φυσικά πολύ καλή απόδοση σεναρίου και σκηνοθεσίας. Παραγωγή της Tanweer Productions.

Μερικά από τα τραγούδια της Ευτυχίας, τα οποία σίγουρα έχουμε ακούσει όλοι είναι: Περασμένες μου αγάπες, Η φαντασία, Ηλιοβασιλέματα, Στ΄ Αποστόλη το κουτούκι, Πετραδάκι – πετραδάκι, Είσαι η ζωή μου, Όνειρο απατηλό, Είμαι αϊτός χωρίς φτερά και πολλά ακόμα.

Δεν τα ξέρατε όλα? Φαντάζομαι πως ναι.

Το πρωτότυπο σενάριο είναι της Κατερίνας Μπέη (Θηλυκή Εταιρία, Success Story), η οποία επιχειρεί να διασκευάσει το βιβλίο που έγραψε για την γιαγιά της η εγγονή της Ρέα Μανέλη. Περιγράφει πως την έζησε καθώς και πολλές επώδυνες στιγμές που πέρασε από την στιγμή που διώχτηκε από την Μικρά Ασία η γιαγιά της μέχρι και τον θάνατο της στην Ελλάδα.

Τον μουσικό θρύλο ερμηνεύει η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Ο Εργένης, Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά, Κόκκινος Κύκλος κ.ά) ενώ στη νεαρότερη ηλικία της στιχουργού το ρόλο υποδύεται μοναδικά η βραβευμένη ηθοποιός, σκηνοθέτης και ενδυματολόγος Κάτια Γκουλιώνη (Ακίνητο Ποτάμι, Πολυξένη κ.ά).

Την Καραμπέτη είχα την τύχη να την δω αρκετές φορές σε διάφορες θεατρικές ερμηνείες της και στις περισσότερες φορές ήταν φοβερή. Έτσι και εδώ στην βιογραφία της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου μαζί με χιούμορ, κυνισμό και με τον ιδιαίτερο τρόπο της (χωρίς όμως μανιέρες) που δείχνει ότι μελέτησε πάρα πολύ την προσωπικότητα της Ευτυχίας, καταφέρνει να δώσει πολύ δυναμικά στην ταινία την «μεγαλύτερη» εκδοχή της στιχουργού.

Για την Κατερίνα Γκουλιώνη τι να σας πω? Σοκ η ερμηνεία της! Δεν θέλω να πω πολλά. Θα καταλάβετε όταν δείτε την ερμηνεία της «χείμαρρο».

«Χείμαρρος» όμως ήταν και η ίδια η προσωπικότητα της Παπαγιαννοπούλου.

Να σας πω μόνο, ότι και οι δύο πρωταγωνίστριες ζωντανεύουν στην ταινία το πάθος μιας γυναίκας που ήθελε να ζήσει ασυμβίβαστα, σε μια ανδροκρατούμενη εποχή και με τους δικούς της όρους. 

Όπως χαρακτηριστικά λέει και ίδια στην ταινία.. «Την ζωή την περπάτησα όπως την ήθελα»

Η ταινία γυρίστηκε μετά την πολύχρονη επιτυχία της θεατρικής βιογραφίας του Πέτρου Ζούλια «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» με τη Νένα Μεντή (δυστυχώς δεν κατάφερα να την δω). Βασίστηκε όπως προανέφερα στο βιβλίο της εγγονής της αλλά επίσης στηρίχτηκε σε συνεντεύξεις, αφιερώματα και μαρτυρίες του Αλέξη Πολυζωγόπουλου, του εγγονού της.

Φωτογραφία παρακάτω: Η Παπαγιαννοπούλου και η Ν. Μεντή που την υποδύθηκε στην θεατρική μεταφορά του βιβλίου.

Λίγα λόγια από την ιστορία (με spoilers)

Η ταινία ξεκινά με την φράση της Ευτυχίας σε μια τιμητική της βράβευση στην οποία παρευρίσκεται μαζί με πολλούς σπουδαίους συνθέτες:

«Δε θέλω να θυμάμαι..»

Η Ευτυχία εκδιώχτηκε από το Αϊδίνι στην Ελλάδα με τη μητέρα και τις δύο της κόρες. Στο πλοίο πήρε απόφαση να ζήσει την ζωή της όπως εκείνη ήθελε. Να μην την σταματήσει κανείς και τίποτα. Και την έζησε!

Ξεκίνησε σαν ηθοποιός σε μπουλούκια, έπαιξε με την Μαρίκα Κοτοπούλη, μπλέχτηκε συναισθηματικά με ανθρώπους του θεάτρου ,ύψωσε με πυγμή το ανάστημα της μπροστά στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της εποχής, χώρισε σε μια εποχή όπου η γυναίκα ήταν δακτυλοδεικτούμενη αν ζητούσε διαζύγιο και αγάπησε πολύ τα παιδιά της, τις κόρες της. Ήθελε να πάει μπροστά χωρίς τίποτα να την σταματήσει και έτσι παράλληλα με το θέατρο έγραφε στιχάκια και ποιήματα όπου και αν έβρισκε.

Έγραφε ότι ζούσε, ότι ένιωθε. Τσιγαρόχαρτα και κούτες τσιγάρων ήταν τα τετράδια της. Δεν την ένοιαζε τίποτα, έκανε ότι ένιωθε, μάλωνε με άντρες σαν άντρας. Ειδικά η ερμηνεία της Γκουλιώνη έχει απίστευτη «μαγκιά».

Συνεργάστηκε σιγά σιγά με τεράστιους συνθέτες, έγινε πασίγνωστη αλλά δεν την ένοιαζε. Την ένοιαζε μόνο να πουλάει τα στιχάκια της και να ζει.

Τέλος, βούλιαξε στo πάθος της, τα χαρτιά και βίωσε δραματικές στιγμές και θανάτους.

Το σκηνικό της ταινίας λοιπόν, ξεκινά με μια τιμητική βράβευση στη δεκαετία του ’60 όπου παρευρίσκονται διάφοροι σπουδαίοι συνθέτες (Χιώτης, Χατζιδάκης, Τσιτσάνης κ.ά). Παράλληλα η ταινία μας πηγαίνει πίσω στην καταστροφή της Σμύρνης και ακολουθεί συνεχόμενα ένα πισωγύρισμα στο χρόνο και στις πιο δυνατές της αναμνήσεις (πολύ ωραίο σκηνοθετικό εύρημα) ενώ εμφανίζονται συγχρόνως αγαπημένα της πρόσωπα που χαθήκανε από την ζωή. Εμφανίζονται σαν αναμνήσεις, σαν φαντάσματα. Πρόσωπα σημαντικά για της ζωή της που παίξανε καθοριστικό ρόλο.

Αν πω και άλλα θα χαλάσω την μαγεία της ταινίας. Σταματάω..

Μου άρεσε πολύ

Το πιο δυνατό της ταινίας είναι ο χαρακτήρας της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου και η «μαγκιά» μια γυναίκας να επιβιώσει σε μια κοινωνία και έναν κόσμο της εποχής εκείνης.

Πέρα από τις βασικές πρωταγωνίστριες και την ιστορία, τα guests είναι όλα ένα και ένα.

Η Ματθλίδη Μαγγίρα ως Βλαχοπούλου (ίδια όμως και πανέξυπνη ιδέα επιλογής της συγκεκριμένης). Ο υπέροχος Πυγμαλίων Δαδακαρίδης ως ο τελευταίος άντρας της Ευτυχίας, Γιώργος Παπαγιαννόπουλος. Τον ερωτεύτηκε και αγάπησε πολύ βαθιά. Μια ερμηνεία δυνατή, «αντρική», αληθινή αλλά και ήρεμη. Η Χρύσα Ρώπα ως  Σωτηρία Μπέλλου, η Κατερίνα Διδασκάλου ως Μαρίκα Κοτοπούλη (ερμηνεύει τον ρόλο με την κλασική της θηλυκότητα), ο Κρατερός Κατσούλης ως Μανώλης Χιώτης, ο Φοίβος Δεληβοριάς ως παρουσιαστής στην τιμητική βράβευση, ο Αντώνης Λουδάρος σε έναν μικρό ρόλο ως Μάνος Χατζιδάκης, ο Λεωνίδας Κακούρης ως Τσιτσάνης σε έναν μπορώ να πω κάπως κωμικό, αλλά υπέροχο ρόλο κάνοντας ακόμα και την χαρακτηριστική φωνή του Τσιτσάνη , ο Χάρης Μαυρούδης ως ο Απόστολος Καλδάρας και πολλοί άλλοι.

Η ταινία εκτός ότι είναι πολύ καλή, είναι γρήγορη, περιεκτική, με ωραία (αυτό έλειπε) μουσική, υπέροχα σκηνικά της εποχής και με δύο εκπληκτικές σκηνές σπαραγμού που βιώνει η Ευτυχία σε δύο ξεχωριστές δραματικές στιγμές της ζωής της. Ερμηνεύονται ανατριχιαστικά από τις δύο πρωταγωνίστριες.

Αν δεν σας συγκινήσουν αυτές οι σκηνές πιστεύω το soundtrack με το τραγούδι «Όνειρο Απατηλό» θα σας αγγίξει πολύ.

Μουσική: Απόστολος Καλδάρας, Στίχοι: Απόστολος Καλδάρας, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου,  Διασκευή: Μίνως Μάτσας, Τραγούδι: Κώστας Τριανταφυλλίδης

Τέλος, (γιατί ξέχασα προηγουμένως να σας πω) το πόσο φοβερή οι ερμηνεία του Θάνου Τοκάκη που ερμηνεύει τον ομοφυλόφιλο Λουκά, φίλο της Ευτυχίας σε μία καταπληκτική και με κωμικά στοιχεία ερμηνεία. Λογικά οι περισσότεροι τον ξέρετε ως γαμπρό του Φιλιππίδη στο τηλεοπτικό 50-50. Να σας πω κιόλας ότι ο ηθοποιός έχει λάβει παλιότερα και Βραβείο Δημήτρη Χορν.

Η Ντίνα Μιχαήλίδου ως μάνα της Ευτυχίας σε ένα δραματικό αλλά και κωμικό όσο πρέπει ρόλο, επίσης μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία. Νομίζω όπου και να έχω δει την συγκεκριμένη ηθοποιό είναι πάντα εξαιρετική.

Η Ευτυχία πέθανε σε ηλικία 79 ετών, στις 7 Ιανουαρίου του 1972, έχοντας στο πλευρό της εγγονή της, Ρέα, που τη φρόντισε ως τα γεράματά της.

Η ταινία έκοψε περισσότερα από 600.000 εισιτήρια συνολικά και κυριάρχησε στα 11α βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, αποσπώντας οκτώ συνολικά βραβεία, ανάμεσα τους και αυτό της καλύτερης ταινίας (λογικό).

Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει κάτι που δεν μου άρεσε σε αυτήν την τόσο περιεκτική και συγκινητική βιογραφική ταινία.

Μου άρεσε γιατί παρουσιάζει μια αληθινή γυναίκα, μια γυναίκα «χωρίς στολή», όπως είπε η Γκουλιώνη σε μια συνέντευξη που άκουσα. Μια γυναίκα χωρίς στολή μάνας, συζύγου, κόρης, στιχουργού.

Μπορώ να πω μόνο ότι κάποιες ερμηνείες δεν με άγγιξαν ιδιαίτερα. Μπορεί και να το καταλάβατε παραπάνω αφού δεν σχολίασα του πάντες. Σε γενικές γραμμές, κατά την άποψη μου η ταινία είναι άρτια και μπράβο στην ομάδα και τον σκηνοθέτη.

Extended trailer:

Δείτε την ταινία οπωσδήποτε!

Καλό Αύγουστο!

Αλέξης

 

Πληροφορίες: Παραγωγή 2019,biography, IMDb 8.1/10 με 2,243 ψήφους